اولین و یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان، که بار ساختمان را به زمین منتقل میکند. با این تعریف مشخص می‌شود که هرچقدر یک ساختمان زیبا طراحی شده و بهترین مصالح هم در ساخت آن به کار رفته باشد اما فونداسیون نداشته و یا اینکه فونداسیون به صورت علمی و اصولی اجرا نشده باشد، ساکنان ساختمان امنیت جانی نخواهند داشت.
در گذشته فونداسیون به معنای امروزی اجرا نمیشد زیرا اکثر ساختمان‌ها یک طبقه بوده و انتقال بار از سقف به زمین را دیوارهای باربر بر عهده داشتند. با پیشرفت علم مهندسی سازه و خاک و نیاز به افزایش ارتفاع ساختمان‌ها، فونداسیون به شکل امروزی، ترکیبی از میلگرد و بتن درآمد.
با توجه به تیپ خاک زیر پی و میزان بار وارده به فونداسیون ، طراحی و مصالح مورد استفاده در فونداسیون متفاوت است.در ادامه به چند مورد پرکاربرد در سازه‌های شهری می‌پردازیم.
در اغلب ساختمان‌ها این نوع فونداسیون اجرا می‌شود. به این ترتیب که ستون‌ها به وسیله‌ی نوارهای با طول و عرض معین به هم متصل می‌شوند. این نوارها بار ساختمان را به صورت یکنواخت به زمین منتقل می‌کنند.
زمانی که بار وارده به زمین زیاد باشد با توجه به جنس خاک زیر پی که اگر سبک باشد مجبور به خاک برداری عمیق می‌شویم. برای جلوگیری از افزایش عمق ،تمام سطح ساختمان بتن ریزی می‌شود.به این سبک فونداسیون رادیه می‌گویند.
بیشتر برای ساخت سوله‌ها استفاده می‌شود.
گود برداری دروافع همان مقدار خاک برداری از سطح زمین است که در مطلب خاک برداری و تخریب درمورد آن مفصل صحبت کردیم.به صورت کلی سه هدف برای گود برداری وجود دارد:
رسیدن به زمین (هیج خاک دستی در این ناحیه وجود ندارد بلکه خاک کاملا بکر و طبیعی است)
حفاظت از فونداسیون در برابر یخبندان (وقتی فونداسیون در عمق مناسب با خاک احاطه می‌شود آسیب یخ و سرما به حداقل می‌رسد)
عمق و کف مناسب برای پی ساختمان تامین شود. (بخشی از عمقی که گودبرداری ایجاد میکند جهت اجرای لوله‌های تاسیسات فاضلاب و برق... برای طبقه‌ی همکف میباشد.)
قبل از اینکه در مورد زیرسازی فونداسیون صحبت کنیم بهتر از کمی در مورد بتن مگر بدانیم.
بتن مگر یا بتن نظافت جهت ایجاد سطحی تمیز ، مسطح و عاری از سنگ ، گرد وغبار برای ایجاد آرماتور بندی اجرا می‌شود.با توجه به نوع فونداسیون ابعاد بتن مگر متفاوت می‌شود.مثلا در نوع فونداسیون رادیه تمام سطح فونداسیون در کف گود بتن مگر می‌شود ولی در نوع نواری فقط کافی است که زیر نوارها با بتن مگر مسطح شود.
گاهی برای زیر سازی فونداسیون نیاز به اقداماتی داریم. اولین مورد زمانی اتفاق می‌افتد که کف ملک قدیمی به دلایلی از جمله سست شدن لایه‌های خاک ، پست شدن زمین یا گود برداری‌های اضافی به دلیل اشتباهات محاسباتی با زیر فونداسیون هم تراز نباشد.و در تراز پایین‌تری قرار داشته باشد. برای جبران این تراز منفی بین زمین و زیر بتن مگر بر اساس نظر طراح سازه اقدام به سنگ چینی میکنیم.(با سنگ لاشه و ملات ماسه و سیمان)
در مواردی دیده شده است که مالک برای کاهش هزینه‌های ساخت و ساز به جای سنگ چینی به صورت دستی خاکریزی میکند. این خاک ریزی دستی باعث نشست فنداسیون می‌شود.و یک تخلف بزرگ سازه ای حساب می‌شود.
البته با شرایطی می‌توان به جای سنگ چینی زیر فونداسیون از خاک ریزی استفاده کرد به این صورت که لایه لایه خاک با غلطک متراکم شود.اما با توجه به اینکه به دلیل محدودیت فضا در ساخت و سازهای شهری نمیتوان از تجهیزات و ماشین آلات سنگین استفاده کرد و ایجاد لرزش در ساختمان‌های مجاور میکند پس کلا این روش صرفه ندارد.
تعیین حدود چهارگانه
گچ ریزی فونداسیون
اجرای بتن مگر
آرماتور بندی
قالب بندی فونداسیون
اجرای بیس یا ریشه‌ی ستون ها
بتن ریزی
تعیین حدود چهارگانه
احتمالا بارها شنیده اید که به دلیل تجاوز ساختمان به کوچه یا معبر یا ورود به ملک‌های مجاو، پایان ساخت صادر نشده است. زمانی که جانمایی فونداسیون درست نباشد این اتفاق می‌افتد. پس اجرا کردن حدود اربعه یا چهارگانه بسیار مهم است. برای تعیین حدود موارد زیر باید اجرا شود. دقت کنید که این حدود قبل از مرحله‌ی گچ ریزی فونداسیون انجام می‌شود.
گچ ریزی و پیاده کردن نقشه باید کاملا براساس اطلاعاتی که در پروانه‌ی ساختمان درج شده است، انجام شود.
گچ ریزی فونداسیون
بعد از تعیین حدود اربعه و گود برداری محل ستون‌ها و نوار فونداسیون برای اجرای بتن مگر با استفاده از گچ ریزی مشخص می‌شود.
اجرای بتن مگر
بتن مگر یا به صورت دستی یا در کارگاه تهیه شده و کف فونداسیون اجرا می‌شود.
آرماتوربندی
به دلیل شکننده بودن بتن، مقاومت کمی دربرابر نیروهای کششی دارد. تحمل نیروهای کششی بر عهده آرماتورها است. پس مرحله ای تخصصی و با اهمیت میباشد.
آرماتور درواقع سازه ای فلزی غالبا از جنس فولاد میباشد که میلگرد‌ها با کمک جوشکاری یا بست فلزی با ترتیب و نظم کاملا محاسبه شده درکنار هم قرار میگیرند تا بتن درون آنها ریخته شود. درواقع با ترکیب کردن بتن و آرماتور ما به سنگی مصنوعی دست پیدا میکنیم که هم بسیار مقاوم است هم نیروهای کششی را تحمل میکند.
قالب بندی فونداسیون
بعد از آرماتوربندی حتما باید قونداسیون قالبندی شود. قالبندی با آجرچینی یا قالب‌های چوبی انجام می‌شود. دلیل قالب بندی این است که بتن با خاک به صورت مستقیم تماس نداشته باشد تا به اصلاح آب بتن کشیده نشود.از طرفی بتن به ملک مجاور هم نفوذ نکند.گاهی امکان قالب بندی با اجر و یا فلز وجود ندارد مثلا زمانی که زمین از دو طرف در مجاورت ملک همسایه و زمین خاکی است. در این صورت با استفاده از نایلون دیواره‌ی بتن را می‌پوشانیم.
اجرای بیس ستون ها
بعد از اینکه قالبندی تمام شد حتما ریشه‌ی ستون‌ها باید اجرا شود زیرا بعد ازقالب بندی، فونداسیون تثبیت می‌شود و امکان جا به جایی ستون‌ها وجود ندارد.
بتن ریزی
آخرین مرحله فونداسیون و تکمیل سطح، بتن ریزی میباشد.عیار بتن و همینطور فراهم کردن بتن بدون وقفه باید با کارخانه بتن هماهنگ شود. وسایل و تجهیزات بتون ریزی شامل ویبراتور، بیل، ماله و وسایل حفاظت شخصی حتما فراهم شده باشد.
درآخر میرسیم به بخش هزینه‌ی فونداسیون و بتن ریزی که قطعا باید برنامه ریزی شود. شما به عنوان مالک یا پیمانکار باید یک برآورد هزینه داشته باشید. قطعا افراد و شرکت‌های مختلف رنج‌های قیمتی مختلفی به شما ارایه میدهند. ولی این را بدانید که تا محل بررسی نشود متراژ مشخص نشود نمیتوان به طور دقیق برآورد هزینه کرد.
پیشنهاد میکنم با شرکت‌های معتبر پیمانکار وارد مذاکره شوید که توانایی پشتیبانی تمامی کارهای مربوط به خانه را داشته باشند. به این ترتیب نتیجه بهتر خواهد بود و هزینه‌های مالی و زمانی قطعا بهتر مدیریت می‌شود.
زمین دارید ولی نمیدونید از کجا شروع کنید؟تا خانه‌ی رویایی داشته باشید.ما میتوانیم به شما کمک کنیم.
افزودن نظر شما